Dokumenty
STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH PRZED KRZYWDZENIEM
W NIEPUBLICZNYM ŻŁOBKU „TULIMYSIĘ” W OSIEKU NAD WISŁĄ
Wstęp
Dobro i bezpieczeństwo dzieci w Żłobku „TuliMysię” są priorytetem wszelkich działań podejmowanych przez pracowników Żłobka na rzecz dzieci. Pracownik Żłobka traktuje dziecko z szacunkiem oraz uwzględnia jego potrzeby. Żłobek realizując zadania, działa w ramach obowiązującego prawa, obowiązujących w nim przepisów wewnętrznych oraz w ramach posiadanych kompetencji. Niedopuszczalne jest, by pracownik Żłobka stosował wobec dziecka jakiekolwiek formy przemocy.
Niniejszy system ochrony dzieci przed krzywdzeniem określa procedury interwencji, działania profilaktyczne, edukacyjne, zasady zapobiegania krzywdzeniu dzieci, a w sytuacji gdy do krzywdzenia doszło – określa zasady zmniejszenia rozmiaru jego skutków poprzez prawidłową i efektywną pomoc dziecku oraz wskazuje odpowiedzialność osób zatrudnionych w Żłobku za bezpieczeństwo dzieci do niego uczęszczających.
Podstawy prawne:
- Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989r.
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”.
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 o przeciwdziałaniu przemocy domowej.
- Ustawa z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
- Ustawa z dnia 28 lipca 2023r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw.
- Ustawa z dnia 13 maja 2016r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym.
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks karny.
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks postępowania karnego .
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny.
- Ustawa z dnia 17 listopada 1964r. Kodeks postępowania cywilnego.
I ZASADY ZAPEWNIAJĄCE BEZPIECZNE RELACJE MIĘDZY MAŁOLETNIM A PERSONELEM ŻŁOBKA „TULIMYSIĘ”
Zasady bezpiecznych relacji personelu z dziećmi obowiązują bez wyjątku wszystkich zatrudnionych pracowników, a także wszystkie osoby odbywające w Żłobku „TuliMysię” praktykę, wolontariat, staż i osoby świadczące usługi związane z organizacją zajęć z dziećmi.
Każdy pracownik Żłobka jest zobowiązany do utrzymywania profesjonalnej relacji z dziećmi w Żłobku i każdorazowego rozważenia, czy jego reakcja, komunikat bądź działanie wobec dziecka są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych dzieci. Każdy pracownik zobowiązany jest działać w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji swojego zachowania.
W relacji z dziećmi personel Żłobka:
- Sprawuje opiekę nad dzieckiem zakładającą podmiotowe traktowanie dziecka, uważność i troskę wykluczającą jakiekolwiek formy przemocy.
- Dba o bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w żłobku, monitoruje nieprzerwanie ich sytuację i dobrostan.
- Ma świadomość swoich emocji, działań i odpowiedzialności jaką niesie opieka nad małym dzieckiem powierzonym personelowi żłobka przez rodzica lub opiekuna prawnego.
- Towarzyszy dziecku w rozwoju z poszanowaniem jego godności.
- Nawiązuje pozytywne, oparte na szacunku relacje z każdym dzieckiem.
- Na bieżąco informuje dziecko o podejmowanych wobec niego czynnościach opiekuńczo-higienicznych.
- Natychmiast, świadomie i uważnie reaguje na pojawiające się emocje i zachowania dziecka.
- Zna i wdraża sposoby odpowiedniego reagowania personelu w sytuacjach trudnych i konfliktowych.
- Podejmuje działania wychowawcze mające na celu kształtowanie prawidłowych postaw i wyrażanie emocji w sposób niekrzywdzący innych oraz niwelowanie zachowań agresywnych.
- Przestrzega zasady „Nie rozmawiamy o dziecku przy dziecku”, zarówno w rozmowach między personelem, jak i w rozmowach z rodzicami/opiekunami prawnymi dziecka.
- Traktuje wszystkie dzieci jednakowo (bez stygmatyzacji, dyskryminacji lub faworyzowania z jakiegokolwiek powodu).
- Zapewnia bezpieczeństwo dzieciom podczas zabaw w ogrodzie (ogród jest przestrzenią zamkniętą, do której nie mają dostępu osoby postronne).
W komunikacji z dziećmi personel Żłobka :
- Zachowuje spokój, uważność, cierpliwość i szacunek.
- Nie wyraża dezaprobaty wobec dziecka w sposób, który umniejsza jego poczucie wartości – wyraża dezaprobatę wobec określonego zachowania, ale nie wobec dziecka.
- Nie krzyczy, nie podnosi głosu, za wyjątkiem sytuacji, gdy zagrożone jest bezpieczeństwo dziecka.
- Mówi wyraźnie, stara się utrzymać spokojny ton głosu, utrzymuje kontakt wzrokowy z dzieckiem.
- Nie stosuje wypowiedzi złośliwych, nie żartuje z dziecka w sposób obniżający jego poczucie własnej wartości.
- Nie zawstydza, nie upokarza, nie lekceważy i nie obraża dziecka.
- Używa języka zrozumiałego dla dziecka
- Nie używa wulgarnych i niecenzuralnych słów, gestów i żartów.
- Nie komentuje postępowania rodziców/opiekunów prawnych dziecka w jego obecności.
Niedopuszczalne wobec dziecka jest:
- Stosowanie jakichkolwiek form przemocy fizycznej wobec dziecka takiej jak np. bicie, potrząsanie, popychanie, szturchanie, szczypanie, szarpanie oraz naruszanie integralności fizycznej dziecka w jakikolwiek inny sposób.
- Wykorzystywanie relacji władzy, pozycji lub przewagi fizycznej poprzez zastraszanie, przymuszanie, groźby.
- Stosowanie przemocy psychicznej wobec dziecka takiej jak np. wyszydzanie, wyśmiewanie, ośmieszanie, izolowanie, pomijanie, krzyczenie, agresywne wypowiedzi i komentarze.
- Zmuszanie dziecka do jedzenia – personel szanuje prawo dziecka do odmowy zjedzenia posiłku.
- Zmuszanie dziecka do spania – personel szanuje prawo dziecka do odmowy spania
- Dotykanie dziecka w sposób, który narusza jego prawo do intymności.
Dopuszczalne wobec dziecka jest:
- „Zatrzymanie dziecka” przez personel, zgodnie z zasadami określonymi w programie Porozumienie bez przemocy, czyli z wykorzystaniem opiekuńczego działania siły.
- Bezpośrednie, skuteczne rozdzielenie dzieci, mające na uwadze ich bezpieczeństwo i dobro.
- Udzielanie wsparcia emocjonalnego dziecku, które tego potrzebuje poprzez: przytulenie, głaskanie, wzięcie na ręce, na kolana.
- Utrzymanie tylko niezbędnego kontaktu fizycznego podczas wykonywania czynności opiekuńczo-higienicznych.
II Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych:
- Pracownik Żłobka jest świadomy cyfrowych zagrożeń i ryzyka wynikającego z rejestrowania swojej prywatnej aktywności w sieci przez aplikacje i algorytmy, a także własnych działań w internecie. Dotyczy to lajkowania określonych stron, korzystania z aplikacji randkowych, obserwowania określonych osób/stron w mediach społecznościowych i ustawień prywatności kont, z których korzysta. Jeśli profil pracownika jest publicznie dostępny, to również rodzice/opiekunowie dzieci mają wgląd w cyfrową aktywność pracownika.
- Dzieci w trakcie pobytu w Żłobku „TuliMysię” nie korzystają z urządzeń elektronicznych oraz nie mają dostępu do Internetu.
- Pracownicy korzystają ze służbowych kanałów komunikacji, takich jak np. służbowy telefon czy aplikacja służąca do komunikacji z rodzicami/opiekunami prawnymi dzieci.
III. ZASADY I PROCEDURY PODEJMOWANIA INTERWENCJI W SYTUACJI PODEJRZENIA KRZYWDZENIA LUB POSIADANIA INFORMACJI O KRZYWDZENIU MAŁOLETNIEGO
- Stwierdzenie możliwych nieprawidłowości w wyglądzie i zachowaniu dziecka przez personel: staranna obserwacja wyglądu dziecka (np. liczne siniaki, zadrapania, blizny, otarcia itp.), zauważenie wyraźnej i nagłej zmiany zachowania dziecka.
- Zgłoszenie przez personel podejrzenia krzywdzenia dziecka Dyrektorowi Żłobka
- Wypełnienie Karty interwencji zgodnie z załącznikiem nr 1 do niniejszych standardów.
- Przeprowadzenie spokojnej rozmowy z dzieckiem (jeżeli jest to możliwe) – przebieg rozmowy Dyrektor opisuje w Karcie interwencji, o której mowa w punkcie 3.
- Przeprowadzenie rozmowy z rodzicami/opiekunami prawnymi dziecka przez Dyrektora Żłobka (prośba o wyjaśnienie zaobserwowanych, niepokojących objawów oraz ewentualnych obrażeń ciała dziecka). Szczegółowy przebieg rozmowy Dyrektor opisuje w Karcie interwencji, o której mowa w punkcie 3.
- W przypadku stwierdzenia, iż problem nie wymaga sięgnięcia po środki karne wobec rodziny i istnieje gotowość współpracy rodziców/opiekunów prawnych dziecka z personelem Żłobka, następuje stały kontakt pomiędzy nimi. Współpraca ta polega na wspieraniu rodziny poprzez kierowanie jej do odpowiednich instytucji, oferujących poradnictwo, konsultacje psychologiczne, terapie uzależnień itp. Dyrektor wszelkie ustalenia i kierunki wsparcia rodziny odnotowuje w Karcie interwencji, o której mowa w punkcie 3 i przekazuje ją do Właściciela Żłobka.
- Personel Żłobka, który uzyskał dostęp do informacji dotyczących jakiejkolwiek formy krzywdzenia dziecka jest zobowiązany do zachowania ich w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym osobom/instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
- W przypadku zaobserwowania u pracownika zachowania, które ma znamiona zaniedbania dziecka lub przemocy wobec niego, osoba będąca świadkiem takiego zachowania jest zobowiązana niezwłocznie zareagować na tę sytuację oraz poinformować Właściciela placówki. Przeprowadzona zostaje rozmowa z pracownikiem, u którego te zachowania wystąpiły. Przebieg rozmowy zostaje odnotowany w Karcie interwencji, o której mowa w punkcie 3.
IV PROCEDURY I OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA SKŁADANIE ZAWIADOMIEŃ O PODEJRZENIU POPEŁNIENIA PRZESTĘPSTWA NA SZKODĘ MAŁOLETNIEGO
- Osobą odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu jest Właściciel Żłobka, a następnie Dyrektor.
- W przypadku stwierdzenia, iż problem wymaga sięgnięcia po środki karne Dyrektor w porozumieniu z Właścicielem Żłobka informuje osobę, której zgłoszenie dotyczy o ewentualnych konsekwencjach prawnych.
- Żłobek „TuliMysię” nie wszczyna procedury „Niebieskie Karty”, natomiast odpowiada za powiadomienie właściwych instytucji (w szczególności Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej), skuteczne i ciągłe monitorowanie sytuacji dziecka oraz współpracę ze wskazanymi podmiotami działającymi na rzecz poprawy sytuacji dziecka i rodziny, z zachowaniem zasady poufności i ochrony danych osobowych.
- W przypadku ujawnienia krzywdzenia dziecka przez rodziców/opiekunów prawnych wsparcie dziecku i rodzinie jest udzielane przez cały personel zatrudniony w placówce. Opracowywany jest plan wsparcia dziecka i rodziny.
V. MONITORING I AKTUALIZACJA STANDARDÓW OCHRONY MAŁOLETNICH
- Bieżący monitoring realizacji standardów w Żłobku jest realizowany przez Właściciela Żłobka.
- Co najmniej raz na dwa lata Właściciel Żłobka jest zobowiązany do przeprowadzenia wśród pracowników ankiety monitorującej poziom realizacji standardów ochrony małoletnich. Wzór ankiety stanowi załącznik nr 2 do niniejszych standardów.
- Na podstawie przeprowadzonej ankiety sporządzony zostaje raport z monitoringu zawierający m.in. wnioski oraz ewentualne zmiany do wprowadzenia, celem ich dostosowania do aktualnych potrzeb, efektywniejszej realizacji oraz zgodności z obowiązującymi przepisami.
- Dyrektor Żłobka w razie konieczności wprowadza zmiany w standardach ochrony małoletnich oraz zapoznaje z nimi pracowników.
VI. ZAKRES KOMPETENCJI OSOBY ODPOWIEDZIALNEJ ZA PRZYGOTOWANIE PERSONELU DO REALIZACJI STANDARDÓW OCHRONY MAŁOLETNICH
- Dyrektor przed zatrudnieniem pracownika w Żłobku poznaje dane osobowe, kwalifikacje kandydata/kandydatki, w tym stosunek do wartości podzielanych przez Żłobek, takich jak ochrona praw dzieci i szacunek do ich godności.
- Dyrektor dba o to, by osoby przez niego zatrudnione (w tym osoby pracujące na podstawie umowy zlecenia oraz wolontariusze/stażyści) posiadały odpowiednie kwalifikacje do pracy z dziećmi oraz były dla nich bezpieczne.
- Aby sprawdzić powyższe, w tym stosunek osoby zatrudnianej do dzieci i podzielania wartości związanych z szacunkiem wobec nich oraz przestrzegania ich praw, Właściciel Żłobka może żądać danych (w tym dokumentów) dotyczących: wykształcenia, kwalifikacji zawodowych, przebiegu dotychczasowego zatrudnienia kandydata/kandydatki.
- W każdym przypadku dyrektor Żłobka musi posiadać dane pozwalające zidentyfikować osobę przez niego zatrudnioną, niezależnie od podstawy zatrudnienia. Powinien znać: imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia, dane kontaktowe osoby zatrudnianej.
- Dyrektor Żłobka może poprosić kandydata/kandydatkę o przedstawienie referencji z poprzednich miejsc zatrudnienia lub o podanie kontaktu do osoby, która takie referencje może wystawić. Podstawą dostarczenia referencji lub kontaktu do byłych pracodawców jest zgoda kandydata/kandydatki. Niepodanie tych danych w świetle obowiązujących przepisów nie powinno rodzić dla tej osoby negatywnych konsekwencji w postaci np. odmowy zatrudnienia wyłącznie w oparciu o tę podstawę. Żłobek nie może bowiem samodzielnie prowadzić tzw. screeningu osób ubiegających się o pracę, gdyż ograniczają ją w tym zakresie przepisy ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych (RODO) oraz Kodeksu pracy.
- Dyrektor Żłobka przed zatrudnieniem kandydata/kandydatki uzyskuje jego/jej dane osobowe, w tym dane potrzebne do sprawdzenia danych w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – Rejestr z dostępem ograniczonym.
- Wydruk z Rejestru przechowuje się w aktach osobowych pracownika lub analogicznej dokumentacji dotyczącej wolontariusza lub osoby zatrudnionej w oparciu o umowę cywilnoprawną.
- Dyrektor Żłobka przed zatrudnieniem kandydata/kandydatki na stanowisko opiekuna/pielęgniarki uzyskuje od kandydata/kandydatki informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.
- Jeżeli osoba posiada obywatelstwo inne niż polskie, wówczas powinna przedłożyć również informację z rejestru karnego państwa obywatelstwa uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, bądź informację z rejestru karnego, jeżeli prawo tego państwa nie przewiduje wydawania informacji dla ww. celów.
- Od kandydata/kandydatki – osoby posiadającej obywatelstwo inne niż polskie – dyrektor pobiera również oświadczenie o państwie lub państwach zamieszkiwania w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczypospolita Polska i państwo obywatelstwa, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej.
- Jeżeli prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja o niekaralności, nie przewiduje wydawania takiej informacji lub nie prowadzi rejestru karnego, wówczas kandydat/kandydatka zobowiązani są złożyć pod rygorem odpowiedzialności karnej oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie byli prawomocnie skazani w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, oraz nie wydano wobec nich innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuścili się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich lub z opieką nad nimi.
- Pod oświadczeniami składanymi pod rygorem odpowiedzialności karnej składa się oświadczenie o następującej treści: „Jestem świadomy/-a odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Oświadczenie to zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.
- Dyrektor Żłobka jest zobowiązany do domagania się od osoby zatrudnianej na stanowisku opiekuna/pielęgniarki/położnej/wolontariusza lub innej osoby zatrudnianej do wykonywania pracy lub świadczenia usług w żłobku zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego.
- W przypadku niemożliwości przedstawienia zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego dyrektor uzyskuje od kandydata/kandydatki oświadczenie o niekaralności oraz o toczących się postępowaniach przygotowawczych, sądowych i dyscyplinarnych.
VII. ZASADY OCHRONY WIZERUNKU I DANYCH OSOBOWYCH DZIECKA
- Żłobek, uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka, zapewnia najwyższe standardy ochrony danych osobowych małoletnich zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
- Pracownikowi Żłobka nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na jego terenie bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.
- Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
- Upublicznienie przez pracownika Żłobka wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka. Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodzica lub opiekuna prawnego na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana.
VIII. ZASADY I SPOSÓB UDOSTĘPNIANIA RODZICOM/ OPIEKUNOM ORAZ MAŁOLETNIM STANDARDÓW OCHRONY MAŁOLETNICH
- Rodzice/opiekunowie prawni oraz małoletni mają dostęp do obowiązujących standardów ochrony małoletnich w Żłobku „TuliMysię” w Osieku nad Wisłą– są one publikowane na stronie internetowej Żłobka Miejskiego oraz dostępne w formie wydrukowanej w siedzibie Żłobka.
- Przed podpisaniem umowy dotyczącej pobytu dziecka w Żłobku Właściciel zapoznaje rodziców/opiekunów prawnych z obowiązującymi standardami ochrony małoletnich, co rodzice/opiekunowie prawni poświadczają własnoręcznym podpisem na oświadczeniu, stanowiącym załącznik nr 4 do niniejszych standardów ochrony małoletnich.